انواع ارتباطات در جداول اکسس + آموزش گام‌به‌گام ایجاد روابط
انواع ارتباطات در جداول اکسس + آموزش گام‌به‌گام ایجاد روابط
در مایکروسافت اکسس (Microsoft Access) ، ارتباط بین جداول (Relationships) باعث می‌شود که داده‌ها به صورت سازمان‌یافته و منطقی ذخیره شوند. در این مقاله، ابتدا انواع ارتباطات بین جداول را معرفی کرده و سپس نحوه ایجاد این ارتباطات را با مثال عملی توضیح می‌دهیم.
۱. انواع ارتباطات در جداول اکسس
۱.۱. ارتباط یک به یک (One-to-One)
✅ در این نوع رابطه، هر رکورد از جدول اول فقط به یک رکورد از جدول دوم مرتبط می‌شود و برعکس.
🔹 مثال:
- جدول کارمندان (Employees) و جدول اطلاعات بیمه (InsuranceInfo)، که هر کارمند فقط یک بیمه مشخص دارد و هر بیمه فقط به یک کارمند اختصاص داده شده است.
💡 کاربرد: کمتر استفاده می‌شود، مگر در مواردی که اطلاعات اضافی درباره یک رکورد در یک جدول دیگر نگهداری شود.
۱.۲. ارتباط یک به چند (One-to-Many)
✅ پرکاربردترین نوع ارتباط در پایگاه داده‌ها
✅ در این رابطه، یک رکورد از جدول اول می‌تواند به چندین رکورد در جدول دوم مرتبط باشد، اما هر رکورد در جدول دوم فقط به یک رکورد از جدول اول مربوط است.
🔹 مثال:
- جدول مشتریان (Customers) و جدول سفارشات (Orders)، که هر مشتری می‌تواند چندین سفارش داشته باشد، اما هر سفارش فقط متعلق به یک مشتری است.
💡 کاربرد: مدیریت داده‌های وابسته، مانند سفارشات مشتریان، دانش‌آموزان و نمرات، محصولات و فاکتورها
۱.۳. ارتباط چند به چند (Many-to-Many)
✅ در این رابطه، هر رکورد در جدول اول می‌تواند با چند رکورد در جدول دوم مرتبط باشد و برعکس.
✅ برای ایجاد این رابطه، نیاز به یک جدول میانی (Junction Table) داریم.
🔹 مثال:
- جدول دانشجویان (Students) و جدول دروس (Courses)، زیرا هر دانشجو می‌تواند چندین درس انتخاب کند و هر درس می‌تواند چندین دانشجو داشته باشد.
💡 ساختار جدول‌ها:
💡 کاربرد: مدیریت سیستم‌های آموزشی، سفارشات و محصولات، کاربران و نقش‌ها در سیستم‌های مدیریتی
۲. آموزش ایجاد ارتباط بین جداول در اکسس
۲.۱. روش ایجاد ارتباط بین جداول (Relationships)
۱. باز کردن ابزار ارتباطات
🔹 در نوار ابزار (Ribbon) به Database Tools بروید و روی Relationships کلیک کنید.
۲. افزودن جداول به صفحه ارتباطات
🔹 روی Show Table کلیک کرده و جداولی که می‌خواهید مرتبط کنید را اضافه کنید.
۳. ایجاد ارتباط بین فیلدها
🔹 روی فیلد کلیدی جدول اول کلیک کرده و آن را روی فیلد مرتبط در جدول دوم بکشید و رها کنید.
۴. انتخاب نوع ارتباط
🔹 در پنجره Edit Relationships، گزینه‌های زیر را انتخاب کنید:
✅ Enforce Referential Integrity → جلوگیری از ورود داده‌های نامعتبر
✅ Cascade Update Related Fields → به‌روزرسانی خودکار کلیدهای خارجی در صورت تغییر کلید اصلی
✅ Cascade Delete Related Records → حذف خودکار رکوردهای مرتبط
🔹 سپس روی Create کلیک کنید.
۲.۲. مثال عملی ایجاد ارتباط یک به چند
فرض کنید می‌خواهیم رابطه بین مشتریان و سفارشات را ایجاد کنیم.
۱. ایجاد دو جدول
جدول Customers (مشتریان)
| CustomerID (کلید اصلی) | Name | Phone |
|—————–|——|———|
| 1 | رضا | 0912… |
| 2 | مریم | 0935… |
جدول Orders (سفارشات)
| OrderID (کلید اصلی) | CustomerID (کلید خارجی) | Product |
|—————-|—————-|———|
| 101 | 1 | لپ‌تاپ |
| 102 | 1 | گوشی |
| 103 | 2 | تبلت |
۲. ایجاد ارتباط
۱. به Database Tools → Relationships بروید.
۲. جداول Customers و Orders را اضافه کنید.
3. فیلد CustomerID را از جدول Customers بکشید و روی CustomerID در جدول Orders رها کنید.
۴. Enforce Referential Integrity را فعال کنید.
۵. روی Create کلیک کنید.
💡 نتیجه: حالا هر مشتری می‌تواند چندین سفارش داشته باشد و سفارش‌ها به مشتریان معتبر مرتبط می‌شوند.
جمع‌بندی
✅ رابطه یک به یک: هر رکورد فقط به یک رکورد دیگر متصل است (کمتر استفاده می‌شود).
✅ رابطه یک به چند: یک رکورد به چند رکورد متصل است (پرکاربردترین رابطه).
✅ رابطه چند به چند: هر رکورد می‌تواند با چند رکورد دیگر مرتبط باشد (نیاز به جدول میانی دارد).
✅ ایجاد ارتباط در اکسس با استفاده از ابزار Relationships انجام می‌شود و قابلیت محدودیت‌های مرجع (Referential Integrity) دارد.
📌 سوال یا تجربه‌ای در مورد ایجاد ارتباطات در اکسس دارید؟ در نظرات مطرح کنید!